Henryk III Walezy
Dane | Henryk Walezy |
---|---|
Data urodzenia | 19.9.1551 J, godz. 00:35 |
Miejscowość | Fontainebleau ( 48°24′N 2°42′E) |
Strefa czasowa | LMT m2e42 |
Słońce | 5° Wagi |
Księżyc | 20° Byka |
Ascendent | 6° Lwa |
Biografia
Ostatni z francuskiej dynastii Walezjuszów, książę Orleanu, w latach 1573-1575 pierwszy elekcyjny król Polski jako Henryk I, od 1574 roku król Francji jako Henryk III. Henryk Walezy był czwartym synem Henryka II [1], króla Francji i Katarzyny Medycejskiej.
Wybory nowego władcy polskiego po okresie bezkrólewia odbyły się w kwietniu i maju 1573 r. Najpoważniejszymi kandydatami do korony obok brata króla francuskiego byli: syn cesarza Maksymiliana II arcyksiążę Ernest Habsburg, car Iwan IV Groźny i Jan III Waza. 5 kwietnia 1573 r. odbyło się głosowanie nad pretendentami do tronu. Zwycięzcą okazał się kandydat francuski. Jego elekcji nie przeszkodziła nawet niezbyt jasna rola, jaką odegrał w rzezi św. Bartłomieja (24 VIII 1572), kiedy to wymordowano tysiące hugenotów przybyłych do Paryża na ślub protestanta Henryka Burbona z siostrą króla Francji Małgorzatą. Kilka dni po elekcji posłowie przyszłego monarchy zaprzysięgli w jego imieniu uchwalone przed wyborem postanowienia ogólne. Były to tak zwane artykuły henrykowskie. Przyjęto również osobiste zobowiązania elekta, noszące nazwę pacta conventa.
Henryk Walezy obejmując władzę w Polsce miał 23 lata i niewiele doświadczenia politycznego. Jego rządy w Polsce cechowała nieznajomość stosunków, niekorzystny wybór doradców (Zborowscy) oraz małe zainteresowanie sprawami polskimi. Aby uniknąć przyjmowania interesantów potrafił spędzić dwa tygodnie w łóżku, pozorując chorobę. Grał w karty i przegrywał olbrzymie sumy, pobierane ze skarbu państwa. Na wydawanych przez króla ucztach występowały nagie dziewczęta. Nie traktował poważnie obowiązków królewskich. Niebawem, w czerwcu 1574 r., Henryk odebrał wiadomość o śmierci brata (30 maja), króla Karola IX. Kilka dni później, nocą z 18 na 19 czerwca 1574 r. potajemnie, nie zasięgnąwszy rady senatu, w przebraniu, opuścił Wawel i udał się pospiesznie w kierunku granicy. Obiecał, że za kilka miesięcy powróci. Nie zrobił tego.
Henryk wrócił do Francji w trakcie trwania kolejnej wojny religijnej i został koronowany w Reims na króla Francji. Dwa dni później poślubił Ludwikę Lotaryńską. Nie mając pieniędzy na kontynuację wojny, musiał pójść na szerokie ustępstwa wobec hugenotów. Potępił wydarzenia, które miały miejsce w czasie nocy św. Bartłomieja [2] sprzed dwóch lat oraz zawarł w 1576 r. traktat pokojowy, w którym hugenoci uzyskali przyzwolenie na swobodę wiary i na udział w parlamentach prowincji. Oburzeni tymi ustępstwami katolicy powołali zbrojną Ligę Katolicką, z zamiarem obalenia Henryka III i kontynuowania walki z hugenotami.
12 maja 1588 r. zawsze ultrakatolicki Paryż zbuntował się przeciwko swojemu królowi. Henryk III uciekł z miasta, posiłkowany przez króla Nawarry rozpoczął oblężenie niepokornego Paryża. Podczas oblężenia król zginął, został zamordowany przez zakonnika Jacquesa Clémenta podczas audiencji [3].
Z szerszą biografią można zapoznać się na Wikipedii
Kluczowe wydarzenia
- 1566 - Henryk został księciem Andegawenii
- 1569 - zwycięskie bitwy na czele armii królewskiej, odniesione nad hugonetami: 13 marca pod Jarnac, 30 października pod Moncontour
- 5 kwietnia 1573 - zwycięskie dla Henryka głosowanie nad pretendentami do tronu polskiego
- 11 maj 1573 - elekcja króla Henryka [4]
- 21 lutego 1574 - koronacja Henryka Walezego w katedrze wawelskiej
- 30 maja 1574 - śmierć brata, króla Francji - Karola IX [5]
- 18 na 19 czerwca 1574 - potajemna ucieczka z Polski i niespełniona obietnica powrotu
- 13 lutego 1575 - Henryk został koronowany w Reims na króla Francji
- 15 lutego 1575 - ślub z Ludwiką Lotaryńską [6]. Para nie miała potomstwa. Po kilku poronieniach (pierwsze miało miejsce wiosną 1576) Ludwika nie mogła mieć dzieci.
- 12 maja 1588 - bunt Paryża, ucieczka Henryka
- 2 sierpnia 1589 - śmierć poniesiona w wyniku zamachu, przeprowadzonego kilka godzin wcześniej
Ciekawostki
Był ulubionym synem swojej matki, ale nie miał dobrych stosunków z rodzeństwem. Karol IX nie lubił brata i obawiał się go, więc kiedy pojawiła się szansa objęcia tronu polskiego przez Henryka dał bratu pełne poparcie.
Prowadził bardzo aktywny styl życia. W przeciwieństwie do ojca i starszych braci nie lubił polowań i ćwiczeń fizycznych, aczkolwiek był znakomitym szermierzem. Interesował się za to sztuką i literaturą. Znał język włoski i czytał Machiavellego.
Jego zachowanie, ale także stroje, fryzury i biżuteria (Walezy uważał, że władca powinien podkreślać swoje miejsce w hierarchii) szokowały współczesnych mu ludzi i do dziś przetrwał pogląd o jego homoseksualizmie zwanym wówczas sodomią. Jednak pogląd ten znajduje potwierdzenie jedynie w publikacjach opłacanych w czasach Walezego przez niechętnych mu Gwizjuszy lub przekazach, wrogo nastawionych wobec Francji, dyplomatów. Jego rzekomy homoseksualizm jest trudny do obrony wobec znanych faktów jego romansów (miłość do Marii de Clèves) oraz powtarzanej na dworach informacji o przebytych w młodości chorobach wenerycznych. Badacze nie wykluczają skłonności Henryka do obu płci (inaczej mówiąc był biseksualistą) i wspominając o jego matce, Katarzynie Medycejskiej, mówią o freudowskiej matce kastrującej.
Uzgadniając elekcję Walezego, planowano jego małżeństwo z Anną Jagiellonką, siostrą Zygmunta II Augusta. Była ona jednak starsza od Henryka prawie o 30 lat, toteż młody król nie spieszył się z małżeństwem.
Źródło horoskopu
Artur Blackwell dla Astrodatabank [7]. Informację dostarczył Piotr Piotrowski.