Jerzmanowski Erazm
Dane | Erazm Jerzmanowski |
---|---|
Data urodzenia | 2.6.1844, godz. 01:00 |
Miejscowość | Tomisławice (52°29′N 18°30′E) |
Strefa czasowa | GMT+1.13 |
Słońce | 12° Bliźniąt |
Księżyc | 27° Strzelca |
Ascendent | 20° Ryb |
Biografia
Powstaniec styczniowy, żołnierz, przemysłowiec, mecenas, działacz społeczny i filantrop, zwany (na równi z Witoldem Zglenickim) „polskim Noblem”.
W 1863 wraz z innymi studentami przyłączył się do powstania styczniowego, walczył u boku gen. Mariana Langiewicza. Po upadku powstania, w 1864 został internowany w Galicji i osadzony w twierdzy w Ołomuńcu. Zwolniony, zmuszony do emigracji, wyjechał do Paryża, gdzie podjął studia w Szkole Wyższej Polskiej na Montparnasse. W 1870 walczył jako oficer w wojnie francusko-pruskiej. Po jej zakończeniu, podjął pracę inżyniera. W 1873 francuskie przedsiębiorstwo prowadzące eksploatację gazu świetlnego na kontynencie amerykańskim, wysyłało go do Stanów Zjednoczonych. Wkrótce po przybyciu tam Jerzmanowski ożenił się z Amerykanką Anną Koester, a w 1879 otrzymał obywatelstwo amerykańskie. W USA zajmował się sprawami gazyfikacji i produkcji karbidu, opatentował 17 wynalazków w dziedzinie gazownictwa, inwestował. Z czasem Jerzmanowski stał się właścicielem ogromnego majątku, posiadaczem trzeciej co do wielkości fortuny w Stanach Zjednoczonych, a pierwszej wśród Polonii.
W 1896 powrócił ze znaczną fortuną do kraju. Osiadł w Galicji, gdzie zakupił majątek (zespół pałacowo-parkowy) w Krakowie – Prokocimiu. Nie zaprzestał swojej działalności charytatywnej. Wspomagał materialnie chłopów, w szczególności rodziny wielodzietne. Znane są przypadki, kiedy potrzebujących obdarowywał działką ziemi lub materiałem na budowę domu. Wspierał muzeum i skarb narodowy w Raperswilu, ufundował wawelskie witraże autorstwa Mehoffera.
Z szerszą biografią można zapoznać się na Wikipedii
Kluczowe wydarzenia
- 17 marca 1989 - powstało w Krakowie – Prokocimiu Towarzystwo Przyjaciół Prokocimia im. E. i A. Jerzmanowskich. W testamencie pozostawionym po jego śmierci był zapis, aby kwotę 1 200 000 koron (365 kg złota) przeznaczyć na utworzenie Fundacji im. śp. Erazma i Anny małżonków Jerzmanowskich dla wybitnych Polaków. Nagrody te otrzymali m.in. Metropolita Krakowski kardynał Stefan Sapieha, Henryk Sienkiewicz, Jan Kasprowicz, Siostra Samuela - Felicjanka Maria Piksa, Ignacy Paderewski, Benedykt Dybowski, Tadeusz Browicz, Aleksander Brückner i w zwiazku z tym został nazwany "Polskim Noblem".
Źródło horoskopu
Skan metryki urodzenia po polsku, zamieszczony w czerwcowym numerze More Maiorum. Informację dostarczył Wojciech Suchomski.